ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය යනු ජනයාට ප‍්‍රිය වූ සහ ජනයා සමග වැඩෙන යන අරුත් දෙන ලෝකයා විසින්බෙදා ගත් ක‍්‍රියාදාමයක් සහ විශ්වාස සමුහයක් මත වාණිජමය නිෂ්පාදනයක් හා බැදෙමින්ජනමාධ්‍ය මගින් සමාජ ගත කරන භාණ්ඩ , සේවා හා ඒ හා බැඳුණු චර්යාවන් එක් වීමෙන් සෑදුනු සමාජ සංස්කෘතික ස්වරූපයකි. එක් අතකින් භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදනයක් ද තවත් අතකින්ජනමාධ්‍ය ද තවත් පැත්තකින් පාරිභෝගික ජනතාව ද එක්වීමෙන් සෑදුනු ක‍්‍රියාවලියකි. එසේම බහුජන සංස්කෘතිය උපරිම තලය ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය යි. සන්නිවේදන තාක්ෂණය හා සබැඳි සංස්කෘතියක්වන මෙහි නිර්මාණයට වඩා නිෂ්පාදනයක් උදෙසා වැඩි ඉඩ කඩක් හිමිව ඇත. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය අතිරික්තයක් සහිත නිසාවෙන් පහසුවෙන් පරිභෝජනය කළ හැකි ය. මාධ්‍ය වෙළද පොළේ ක‍්‍රියාකාරිත්වය ක‍්‍රියාත්මක වන්නේ ව්‍යාපාරිකයන් හා පාරිභෝගිකයන් අතර ගණුදෙනුව සක‍්‍රීය කරීම සදහාය.
14 හා සියවස් වලදී පුරාණ ග‍්‍රීසියේ පුනරුද සමයේ දී මෙම සංකල්පය පැවතී ඇති අතර 19 වන සියවසේ සිට යුරෝපීය රටවල් වලද මෙය ප‍්‍රචලිත වූහ. එමෙන්ම මෙම සංකල්පය ඔස්සේ විවිධාකාර නිර්වචන හා මතවාද ගොඩ නැගී ඇත. එහිදී මහාචාර්ය විමල් දිසානායකයන් දක්වනුයේ ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය යනු මතවාදී ආයෝජන භූමියකි.
අරුත් ජනනය කරන මේ සරු බිමෙහි වඩා ක‍්‍රියාකාරී ස්වභාවයක් උසුලන්නේත් වඩා වැදගත් වන්නේත් පුද්ගලාය.
යන්නයි. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය යන යෙදුම 19 වන සියවසේ හෝ ඊට පෙරාතුව බිහිව ඇත. සාම්ප‍්‍රදායිකව ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය දුර්වල අධ්‍යාපනය හා පහළ පංති වලටද බැඳී තිබුණි. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය හෝ පොප් සංස්කෘතිය යනු 20 වන ශත වර්ෂයේ මැද භාගයේ සිට මැද භාගයේ සහ 20 වන සියවසේ නැඟී එන ගෝලීය ප‍්‍රධාන ප‍්‍රවාහයට අයත් සංස්කෘතියේ ප‍්‍රධාන ප‍්‍රවාහයේ ප‍්‍රධාන ආකල්ප, අදහස්, රූප, දෘෂ්ටිකෝණය සහ අනෙකුත් සංසිද්දීන් . මෙම අදහස් එකතුව සමාජයේ එදිනෙදා ජීවිතයට බලපෑම් කරයි.
සාමාන්‍යයෙන් ජනප‍්‍රිය පොප් සංස්කෘතික කාණ්ඩ: විනෝදාස්වාදය (චිත‍්‍රපට, සංගීතය, රූපවාහිනී සහ වීඩියෝ ක‍්‍රීඩා*, ක‍්‍රීඩා, ප‍්‍රවෘත්ති (ප‍්‍රවෘත්ති වල / ස්ථානවල දී*, දේශපාලනය, විලාසිතා / ඇඳුම්, තාක්ෂණය සහ ආදිය. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය යම් යම් මාතෘකා සඳහා පුද්ගලයන් ආකල්ප වලට බලපෑම් කිරීමේ ක‍්‍රමයක් ඇත.ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියට විවිධ අංග ඇතුළත් වේ. කුමන හෝ නව අංගයක්ඇතුළත් කර ගැනීමට ඕනෑම අවස්ථාවක ඉඩකඩ ඇත. ව්‍යාපාරයන්ගේ අභිමතය පරිදි මාධ්‍ය වෙළද පොළට නව අංග ඇතුළත් කිරීම් කාර්යය ඉටු කරනුයේ බහුජන මාධ්‍ය කරුවන් විසින් ය.
බහුජන සංස්කෘතියේ සෑම අංගයක්ම නිර්මාණය වී ඇත්තේ , පාරිභෝගික ජනයා හසු කර ගැනිමේ පරමාර්ථයෙන් ය. බහුජන සංස්කෘතියේ විවිධ අංග තේරුම් ගැනීම පවා පාරිභෝගික ජනයාට අපහසු ය. මෙහි විවිධ අංග ව්‍යාපාරිකයන් හා බහු ජන මාධ්‍ය විසින් නිර්මාණය කරන අතර පාරිභෝගික ජනයා ඒවා භාර ගනී. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය පාර්ශව කරුවෝ ය. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය අන්‍යෝන්‍ය ක‍්‍රියාකාරිත්වයකින් යුක්ත අතර නව භාණ්ඩ හා සේවා ව්‍යාපාරිකයින්විසින් නිපදවන අතර ඒවා ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේ කොටස් කරුවන් හමාර ය. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය පවත්වාගෙන යන්නේ පාරිභෝගික ජනතාවය. මෙහි දී වාසි ලබන්නේ ව්‍යාපාරිකයන් හා බහුජන මාධ්‍ය විසිනි. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය කාලීනව විවිධ හැඩ රුව ගැන්වීම බහු ජන මාධ්‍ය විසින් කරනු ලැබේ.
ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය සමස්ත සමාජයේ ම චර්යාවන්ගේ කෙරෙහි බලපානු ලබන අතර යම් සමාජයක ජනයාගේ ආර්ථික පැවතුම් කෙරහි දැඩිව බලපායි. මෙමගින් ජනයාගේ ප‍්‍රමුඛ අපේක්ෂකයන් යටපත්කර ඔවුන් නිස්සාර හා හිස් අපේක්ෂාවන් කරා යොමු කරයි. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේ පවත්නා ආකර්ෂණීය බව හා සුන්දර බව නිසා පාරිභෝගික ජනතාවට තමන් ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය තුළ ගොදුරක් වී සිටින් බව නොතේරෙයි . ජනප‍්‍රිය යන වචනවල සමහර අවස්ථාවලදී එකිනෙකට හුවමාරු විය හැකි අතර ඒවායෙන් අර්ථය අඩුවෙන ඇසෙන අතර, ”පොප්” යන වචනය පටු වේ. ජනප‍්‍රියත්වය යනු ජනයාට ප‍්‍රිය වූ යන්නයි. ජෝන් ස්ටෝඩි අනුව, ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේ නිර්වචන හයක් පවතී.
සංස්කෘතියේ ප‍්‍රමාණාත්මක අර්ථකථනය බොහෝ ”ඉහළ සංස්කෘතිය” (උදා., ජේන් ඔස්ටේන්හි රූපවාහිනී නාට්‍යකරණය* ”ජනප‍්‍රිය” ද යන ප‍්‍රශ්නයයි. ”පොප් සංස්කෘතිය” යනු සංස්කෘතිය යනු කුමක්ද යන්නෙන් තීරණය කළ විට ”ඉතිරි” සංස්කෘතිය ලෙස අර්ථ දැක්වේ. කෙසේ වෙතත්, බොහෝ වැඩ කටයුතු සීමාවන්ට,
උදා., විලියම් ෂේක්ස්පියර් හා චාල්ස් ඩිකන්ස් තෙවන අර්ථ දැක්වීම ”මහා
සංස්කෘතිය” හා අදහස් සමග පොප් සංස්කෘතිය සමාන කරයි.
ජනමාධ්‍ය විසින් ස්කන්ධයෙන්පරිභෝජනය සඳහා මහා ජන සංගණනයක් ලෙස සලකනු ලැබේ. බටහිර යුරෝපයී ඉදිරි දර්ශනයකින් මෙය ඇමරිකානු සංස්කෘතියට සැසඳිය හැකිය. විකල්පයක් ලෙස, ”පොප් සංස්කෘතිය” ජනතාවගේ ”අව්‍යාජ” සංස්කෘතිය ලෙස අර්ථ දැක්විය හැකිය. නමුත් මෙය ප්‍රශ්නයක් විය හැකි ය.
ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියට දේශපාලන පැතිකඩයක් පවතින බව ස්ටෝරි තර්ක කලේය. නව-ග්රාම්ස්සිවාදී හෙජමොනික සිද්දාන්තයන්
”... සමාජය තුළ යටත් වූ කණ්ඩායම්වල ප්‍රතිරෝදය හා සමාජයේ ආධිපත්‍යවාදී කණ්ඩායම්වල අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් ක‍්‍රියාත්මක වන බලවේගයන්ගේ ප‍්‍රතිරෝධය අතර ජන අරගලයක් ලෙස ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය දකියි . ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියට පශ්චාත් නූතනවාදී ප‍්‍රවිෂ්ටයක් මත ඉහල හා ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය අතර වෙනස හඳුනාගත නොහැකිය.”
කාර්මික විප්ලවයේ නාගරීකරණයෙන් ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය මතු විය. ශේක්ස්පියර්ගේ අධ්‍යයනය (නිදසුනක් ලෙස වේමන්, බාබර් හෝ බ්රිස්ටල් විසින් * ඔහුගේ නාට්‍යයේ ජනප‍්‍රීය සංස්කෘතියේ සහභාගීත්වය සඳහා ඔහුගේ නාට්‍යයේ වැදගත්කම සොයාගත හැකි අතර, සමකාලීන වෘත්තිකයන්වන ඩාලියෝ ෆෝ සහ ජෝන් මැග්රිට්, එහි ග්රාම්ස්චියානු අර්ථයෙන් ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය භාවිතා
කරන අතර, පැරණි ජන සම්ප‍්‍රදායන් (උදාහරණයක් ලෙස කොමඩිය ඩෙල්ආර්ට්*තහවුරු කල හැක. ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය නිරන්තරයෙන්ම විකාශනය වී ඇති අතර එය සුවිශේෂී ස්ථානයක් සහ වේලාවකි . එය ධාරාවන් සහ විවිධ ආකාරවලින් සමාජයට හා එහි ආයතනවලට බලපාන අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන්එකිනෙකට බැඳී ඇති අන්‍යතාවන් සහ සාරධර්ම සංකීර්ණ සමස්ථයකි.
උදාහරණයක් ලෙස, පොප්සං ස්කෘතියේ ඇතැම් ප‍්‍රවාහයන් උපුටා ගැනීමෙන් හෝ ප‍්‍රධාන වශයෙන් ගලා එන ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේ සීමිත සුහදතාවයක් ඇති අවකාශයක් නියෝජනය කරයි . ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේ බොහෝ අංග සාමාන්‍යයෙන් ජනතාව පුළුල් පරාසයක ආකර්ෂණය කර ඇත. උතුරු ඇමරිකාවේ, ආසියාවේ සහ විශේෂයෙන්ම ලතින් ඇමරිකාවේ බාහිර යුරෝපීය සංස්කෘතීන්ගේ බලපෑම අධ්‍යයනය කරන ජර්මානු පර්යේෂකයෙකු වන රොනල්ඞ් ඩයස් විසින් ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේ අර්ථය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා වැදගත් සමකාලීන දායකත්වය ලබා දී ඇත.
No comments:
Post a Comment